ناپوهي او د تعلیم نه شتون افغانستان هر ځلي په ځانګړي ډول په معاصر تاریخ کې له کواښونو سره مخ کړی آن تر دي پورې چې خپل منځي جګړي، تعصبونه د ټولنې د هر اړخیزې نه وده په ځانګړي ډول په اقتصادي، سیاسي او ټولنیزه برخه کې لاملې په وګړو کې د تعلیم د کچې کموالي او په ځینو سیمو کې حتی د نشتون ګنل کیږي، خو له خپلواکې نه وروسته د خپلواکې مخکښو کسانو د تجربي له پلوه دغه نه شتون ته د تکمیلیدو هڅې پیل کړي چې په ځانګړي ډول د افغانستان د خپلواکې سالار او مترقي شاه امان الله خان دغه نیمکړتیاوی د هغه وخت له علومو سره سم ورته ځانکړي توجه وکړه، چې د هغه یوه مهمه خبره د تاریخ په زرینو کرښو کې لیکل شوي چې وېل به ېې: ( توپک کیږدي او قلم واخلي ولي چې باسواده ملتونه خپلواک پاتي کیړي او تل به خپلواک وي)