تاریخ کشور، آثار مادی و معنوی آن، ثروت گرانبها و میراث نیاکان ما میباشند. مبرهن است که مطالعه، تحقیق و درک بهتر قضایای تاریخی ٔ باعث افزایش تجارب و درک بهتر مسیر پیشرفت آینده جامعه ميگردد. آینده را با مطالعه گذشته میتوان بهتر درنظرگرفت. آنهايی که از تاریخ آموخته اند، کمتر دچار اشتباه می شوند. شناخت و بیان هویت تاریخی ملی، آگاهی عالمانه از گذشته های دور و نزدیک ودرک مستند حوادث مهم تاریخی، علل ونتایج یا اثرات آنها، برای مردم هر کشور و هر ملت یک ضرورت حتمی است. اما، بیش از سی سال است ٔ کوششهای معینی برای ایجاد شک و تردید در مورد هویت تاریخی مردم و دولت افغانستان، تحت عنوان فریبنده "بازنگری تاریخ کشور"، در ٔ جریان است. در سلسله فعالیتهای مذبوحانه در این رابطه سعی شد تا آثار مٔورخین نامی کشور مانند فیض محمد کاتب هزاره، عالمه عبدالحی حبیبی، احمدعلی کهزاد، میرغالم محمد غبار، محمد صدیق فرهنگ و دیگران مورد حمله قرار گرفته با برچسب زدن "تاریخ های درباری و دولتی" اهمیت علمی و تاریخی آنها طرف سوال قرار بگیرد. خوشبختانه دانشمندان و محققین مسٔول، آگاه و وطن دوست کشور توانسته اند این کوششهای خصمانه ضد ملی را که مبتنی بر بیان تحریف شده و جعل تاریخ از روایت بیگانگان مغرض است، مقابله کرده خنثی نمایند. در عین زمان پیشرفتهای علمی و دست آوردهای تازه و روشنگرانه در علوم بشری بشمول باستانشناسی، سلول شناسی انسانی (ژنیتیک)، علوم نفوس و مهاجرتها، زبانشناسی، اتنوگرافی، اقتصاد سیاسی، جغرافیای بشری و غیره سبب آن شده تا به مورخین و دانشمندان ما برای بیان تاریخ مستند دور و نزدیک کشور امکانات تازه فراهم گردد که در گذشته ها در دسترس مٔورخین ما موجود نبود. متاسفانه حوادث چهل سال اخیر کشور خالی بزرگ را در مطالعات تاریخ و علوم بشری ایجاد کرد. از طرف ديگر اکنون منابع و مأخذ بسا غنی تر نظر به گذشته موجود اند که در روشنی انها باید تالیفات و تحقیقات بیشتری انجام یابند. روی این ملحوظ عده ای از محققان و نویسنده گان باهم مشترکاً ټ تصمیم گرفتند تا نهادی را تحت نام ( انجمن تاریخ افغانستان/ دافغانستان د تاریخ ولنه/Historical Afghan Society ٔ ) تهداب گذاری نموده به بیان مستند و عالمانه تاریخ و تبارز هویت ملی تاریخی کشور مصدر خدمت گردند.

اسم انجمن

۱ اسم انجمن به زبانهای دری، پشتو و انگلیسی عبارت اند از:
ټ انجمن تاریخ افغانستان/ د افغانستان د تاریخ ولنه/ Society Historical Afghan
۲ که بعد از این در این اساسنامه به اختصار بنام "انجمن" یاد میگردد

ماهیت حقوقی

۱ انجمن یک نهاد غیر انتفاعی، غیر سیاسی و مستقل تعلیمی، تحقیقی، علمی، تخصصی می باشد؛
۲ انجمن از اتحاد داوطلبانه دانشمندان علوم بشری ورشتۀ تاریخ مقیم در داخل وخارج کشور وسایر افرادآگاه تشکیل گردیده است.

اهداف

۱ مطالعه و تحقیق در زمینه تاریخ افغانستان و رشته های علوم بشری از جمله باستان شناسی، تاریخ هنر، تاریخ نگاری، زبان شناسی،
مطالعات ادبی، قوم نگاری، جمعیت شناسی، اقتصاد سیاسی، ژنتیک انسانی، مطالعات انسان شناسی و غیره؛
۲ تشویق تحقیقات در زمینه کاربرد این رشته ها برای درک بهتر تاریخ افغانستان؛
۳ ارتقای ظرفیت های علمی جوانان افغان از طریق تدریس اعضای این انجمن در پوهنتونها و سائر نهادهای تعلیمات عالی بطور حضوری و
یا از طریق مجازی؛
۴ ارتقٔا و تثبیت این انجمن به مثابه یک مرجع معتبر و با صالحیت علمی در امور مربوط به تاریخ و تمدن افغانستان در سطح ملی و بین المللی؛
۵ گردآوری و نشر اسناد، متون مکتوب و غیر مکتوب و اسناد مربوط به تمام دوره های تاریخ افغانستان؛
۶ تکمیل و نشر زندگی نامه و دستاوردهای شخصیتهای تاریخی افغانستان؛
۷ تحقیق در فولکلور و جمع آوری اطالعات، روایات، افسانه ها و داستان های مربوط به روایات عامیانه؛
۸ قایم کردن و تقویت ارتباط بین متخصصان در علوم تاریخ و مطالعات بشری و موسسات فرهنگی و مراکز علمی داخلی و خارجی در این رشته ها؛ و
۹ انتشار نتایج تحقیقات از طریق نشریات مٔوقوته (مجله) و نشریات غیر مٔوقوته به (صورت کتاب) چاپی و مجازی.

انواع فعالیتها

۱ انجمن تدریس و انجام تحقیقات علمی را در مورد تاریخ و علوم بشری افغانستان توسط اعضای خود تشویق و تسهیل مینماید؛
۲ انجمن به نشر و اشاعه نتایج تحقیقات علمی اعضٔا ٔ و سائر شخصیتها از طریق یک مجله بنام "تاریخ و تمدن افغانستان" و تدویر یک کانفرانس ساالنه زیر همین نام اقدام میکند؛ و
۳ انجمن در صورت ضرورت از طریق وبسایت، جلسات حضوری و مجازی، ورکشاپ ها، مصاحبه ها، سیمینارها و سائر وسایل ارتباطات جمعی، نیز نتایج فعالیتهای خودرا انتشار میدهد.

معیار فعالیتها

ٔ انجمن معیار های شناخته شده علمی و اکادمیک جهانی را در کارهای تحقیقاتی خود تطبیق مینماید.

اعضای انجمن

۱ اعضای انجمن شامل اعضای کامل و اعضای افتخاری میباشد؛ ٔ بعد از منظوری هیت رهبری به عضویت کامل انجمن
۲ اعضای داوطلب باقبولی اساسنامه از طریق درخواست کتبی و تایید دونفر از اعضٔا پذیرفته میشوند؛
۳ اعضای موسس و اعضای داوطلب بعد از قبولی بنام اعضای کامل واجد رٔای انجمن یاد میگردند؛
۴ اعضای کامل تابعیت دولت افغانستان را از طریق تولد در افغانستان، نسبیت والدین افغان و یا کسب تابعیت دارٔا میباشند؛ ٔس هیت رهبری عضویت مشاورتی انجمن را حاصل نموده، مقید به داشتن تابعیت افغانستان نبوده اما در
۵ ٔ اعضای افتخاری به دعوت ری تصامیم انجمن حق رای دهی ندارند؛ و
۶ انجمن میتواند به تعداد غیر محدود عضو داشته باشد

تشکیالت

۱ تشکیلات انجمن شامل مجمع عمومی، هیٔت رهبری، هیٔت تدقیق و ارزیابی، هیٔت اداری و کمیته های اختصاصی می باشد؛
۲ مجمع عمومی، طور عادی یکبار در سال دائر میگردد. در مجمع عمومی تمام اعضای کامل انجمن با حقوق مساوی سهم میگیرند؛
۳ هیٔت تدقیق و ارزیابی علمی توسط مجمع عمومی از میان اعضای اکادمیک و محققین انتخاب شده دارای رییس و منشی بوده هر ماه یکبار جلسه میکند؛
۴ ریٔس هیٔت تدقیق و ارزیابی وظیفهٔ ریاست انجمن را نیز به عهده دارد؛
۵ هیٔت اداری متشکل از معاون اداری انجمن، خزانه دار و منشی انجمن بوده مسولٔ اداره امور روزمرهٔ انجمن و ترتیب راپور مالی تفتیش شدهٔ سالانهٔ انجمن بوده و جلسات حد اقل ماهانه دارد؛
۶ هیٔت رهبری متشکل از روسأ و اعضای هیٔتهای تدقیق و ارزیابی و هیٔت اداری میباشد و هر سه ماه یکبار به ریاست ریٔس انجمن جلسه مینماید؛ و کمیته های اختصاصی توسط هیٔت رهبری نظر به ضرورت تشکیل شده و دایر میگردند.